راهنمای جامع خرید فن و هیت‌سینک سرور | انتخاب هوشمندانه برای خنک‌سازی حرفه‌ای

عملکرد بی‌نقص سرورهای سازمانی، به خنک‌سازی پایدار و مطمئن آن‌ها وابسته است.
فن (Fan) و هیت‌سینک (Heat Sink) دو جزء حیاتی در سیستم‌های سرور هستند که از گرم شدن بیش از حد پردازنده (CPU)، ماژول‌های رم و سایر قطعات جلوگیری می‌کنند.
در این مقاله از فروشگاه آسیمکو (ASIMCO)، یک راهنمای کامل برای خرید انواع فن و هیت‌سینک سرور را ارائه می‌دهیم تا انتخابی دقیق، مطابق با برند و نیاز فنی خود داشته باشید.

🔍 فن و هیت‌سینک سرور چیست و چه نقشی دارد؟

🌀 فن سرور (Server Fan)

فن سرور وظیفه دارد هوای گرم را از داخل کیس یا رک خارج کرده و جریان هوای خنک را جایگزین کند.
در سرورهای رک‌مونت (Rackmount)، چندین فن با سرعت بالا (RPM بالا) نصب می‌شوند تا در فضای محدود رک، خنک‌سازی مؤثر انجام شود.

ویژگی‌های فن سرور:

• طراحی صنعتی با توان کارکرد ۲۴/۷

• عمر طولانی (MTBF بالا)

• کنترل سرعت هوشمند (PWM یا Auto Control)

• صدای کمتر نسبت به فن‌های معمولی

🔥 هیت‌سینک سرور (Server Heat Sink)

هیت‌سینک، قطعه‌ای فلزی است که روی پردازنده یا چیپست نصب می‌شود تا گرما را از سطح تراشه جذب کرده و از طریق پره‌ها و تماس با هوا، آن را دفع کند.
در بسیاری از سرورها، فن و هیت‌سینک به‌صورت ترکیبی (Active Cooler) نصب می‌شوند.

انواع هیت‌سینک:

1. Passive (بدون فن، مخصوص سرورهای با تهویه رک قوی)

2. Active (دارای فن متصل به خود، مخصوص محیط‌های مستقل)

⚙️ انواع فن و هیت‌سینک در سرورها

در سرورهای برندهای مختلف مانند HPE، Dell، Lenovo، Supermicro و Cisco، مدل‌های متفاوتی از فن و هیت‌سینک به کار می‌رود که از نظر توان، ابعاد، تعداد پین، و نوع کانکتور متفاوت هستند.

🔹 فن‌های سرور از نظر نوع اتصال:

• Hot-Plug Fan: فن‌هایی که بدون خاموش کردن سرور قابل تعویض هستند (ویژه دیتاسنترها).

• Non-Hot Plug Fan: برای سرورهای کوچک‌تر، نیازمند خاموش کردن دستگاه در زمان تعویض.

🔹 انواع هیت‌سینک:

• Standard Heatsink: مناسب محیط‌های دارای تهویه مناسب.

• High Performance Heatsink: طراحی خاص با پره‌های متراکم‌تر برای CPUهای پرقدرت.

• Low Profile Heatsink: برای رک‌های باریک‌تر (1U).

🏭 برندهای معتبر فن و هیت‌سینک سرور در بازار ایران

🔸 HPE (Hewlett Packard Enterprise)

فن‌ها و هیت‌سینک‌های HPE مخصوص نسل‌های مختلف سرورهای ProLiant طراحی شده‌اند و از دقت و دوام بالایی برخوردارند.

ویژگی‌ها:

• سرعت چرخش بالا با نویز کنترل‌شده

• پشتیبانی از سیستم Thermal Smart

• امکان نصب Hot-Plug

مدل‌های محبوب در بازار ایران:

• HPE DL380 Gen10 Fan Kit

• HPE DL360 Gen11 Heatsink

• HPE G9 Fan Assembly Kit

🔸 Dell EMC

فن‌های Dell مخصوص سرورهای PowerEdge هستند و از نظر طراحی و طول عمر، بسیار قابل اعتمادند.

مزایا:

• قابلیت کنترل دمای خودکار (Thermal Regulation)

• سازگاری کامل با Firmware اصلی سرور

• نصب آسان بدون ابزار

مدل‌های پرطرفدار:

• Dell R740 / R730 Fan Kit

• Dell R640 CPU Heatsink

🔸 Lenovo

فن و هیت‌سینک‌های Lenovo برای سرورهای ThinkSystem و System x طراحی می‌شوند.

ویژگی‌ها:

• طراحی اختصاصی برای بهبود جریان هوای رک

• پشتیبانی از نصب سریع Hot-Swap

• کارکرد پایدار در دمای بالا

مدل‌های معروف:

• Lenovo SR650 Fan Module

• Lenovo SR630 Heatsink Kit

🔸 Supermicro

Supermicro از برندهای حرفه‌ای در تولید قطعات سرور است و فن‌های آن معمولاً با ولتاژهای مختلف و سوکت‌های PWM عرضه می‌شوند.

ویژگی‌ها:

• سازگار با کیس‌های 1U تا 4U

• قابلیت کنترل از طریق BIOS

• عمر مفید بیش از 50.000 ساعت

🔸 Cisco

در سرورهای UCS سیسکو از فن‌های بسیار فشرده و با سرعت بالا استفاده می‌شود.

• مناسب برای رک‌های با تراکم بالا

• طراحی ماژولار و Hot-Plug

• دارای سنسور دمای داخلی

🧰 مشخصات فنی مهم در انتخاب فن و هیت‌سینک

در هنگام خرید فن و هیت‌سینک سرور، به مشخصات زیر توجه ویژه داشته باشید:

💡 نکات مهم قبل از خرید فن و هیت‌سینک سرور

1. برند و مدل سرور را دقیق بدانید.
   فن‌های HP Gen9 با Gen10 متفاوت‌اند و حتی در یک مدل ممکن است نوع اتصال تغییر کرده باشد.

2. از مدل‌های اورجینال استفاده کنید.
   فن غیراصلی ممکن است باعث ارور در iLO یا BIOS شود و کارکرد ناپایدار ایجاد کند.

3. به Hot-Plug بودن دقت کنید.
   در دیتاسنترهایی که خاموش کردن سرور ممکن نیست، این ویژگی حیاتی است.

4. درجه حرارت محیط نصب را در نظر بگیرید.
   در رک‌های متراکم یا بدون تهویه، فن قوی‌تر و هیت‌سینک با پره‌های متراکم‌تر نیاز است.

5. به تعادل جریان هوا بین ورودی و خروجی رک دقت کنید.
   استفاده از فن‌های با سرعت‌های متفاوت ممکن است موجب فشار منفی یا مثبت ناخواسته در رک شود.

🧾 قیمت انواع فن و هیت‌سینک سرور در بازار ایران

بر اساس داده‌های واقعی از فروشگاه‌های تخصصی قطعات سرور

تفاوت فن و هیت‌سینک اصلی با مدل‌های مشابه غیراصلی

فن‌های غیراصلی (Compatible) معمولاً ارزان‌تر هستند اما:

• سرعت چرخش پایین‌تری دارند

• سنسور دمای دقیق ندارند

• باعث افزایش خطای Thermal Error در سیستم می‌شوند

فن‌های اصلی دارای:

• شناسه OEM معتبر (Part Number رسمی)

• برچسب برند (مانند HPE Spare Part No.)

• سازگاری کامل با Firmware دستگاه

⚙️ نحوه نصب و نگهداری فن و هیت‌سینک سرور

1. پیش از نصب، سیستم را خاموش کرده و منبع تغذیه را جدا کنید.

2. محل نصب را با دمنده هوای خشک پاک کنید.

3. در صورت تعویض هیت‌سینک، پاست حرارتی جدید (Thermal Paste) استفاده کنید.

4. پس از نصب، دمای CPU را در iLO یا iDRAC مانیتور کنید.

🧠 جمع‌بندی نهایی

خرید فن و هیت‌سینک سرور نیاز به شناخت دقیق برند و مدل سرور دارد. انتخاب نادرست ممکن است منجر به افزایش حرارت، افت عملکرد یا حتی خاموشی ناگهانی سرور شود.

فروشگاه آسیمکو (ASIMCO) با ارائه‌ی مجموعه‌ای کامل از فن‌ها و هیت‌سینک‌های سرور برندهای HP، Dell، Lenovo، Supermicro و Cisco، همراه با گارانتی اصالت کالا و مشاوره تخصصی خرید، مرجع مطمئن شما در خرید تجهیزات خنک‌کننده سرور است.